วัตถุประสงค์
1.เพื่อให้มีความเข้าใจพื้นฐานการทำงานของยาต้าน
2.เพื่อให้สามารถบอกเกณฑ์ทางการแพทย์ในการเริ่มยาต้าน
ถ้าติดเชื้อเอชไอวี จะต้องคำนึงถึงการดูแลสุขภาพทางกายของตนเองเป็นอันดับแรก เพื่อลดโอกาสที่จะทำให้เกิดอาการของโรคเอดส์ โดยการรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอหลีกเลี่ยงการดื่มของมึนเมาและเลิกสูบบุหรี่ หลีกเลี่ยงความเครียด หลีกเลี่ยงการติดเชื้อโรคทุกชนิดเท่าที่จะทำได้ อย่าเสพยาเสพติด พบแพทย์อย่างสม่ำเสมอ
ยาต้านไวรัสเอชไอวี เป็นยาที่สามารถยับยั้งกระบวนการเพิ่มจำนวนไวรัสเอชไอวี ในร่างกายสามารถยืดระยะเวลาที่จะเกิดอาการโรคเอดส์และทำให้ผู้ติดเชื้อมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นหากใช้ยาป้องกันและรักษาอาการของโรคติดเชื้อฉวยโอกาสและเชื้อโรคอื่นๆที่จะเกิดกับผู้ติดเชื้อ เช่น วัณโรค
จากความสัมพันธ์ระหว่างระดับซีดี 4 และโรคฉวยโอกาสจะพบว่าเมื่อผู้ป่วยติดเชื้อเอชไอวี ซีดี 4 จะถูกทำลายลงไปเรื่อยๆ จนถึงระดับที่ไม่สามารถต้านทานต่อเชื้อโรค ทำให้ผู้ติดเชื้อป่วยด้วยโรคฉวยโอกาส หากเราทำให้ระดับซีดี 4 ไม่ลดลงหรือสูงมากพอก็จะไม่ป่วยด้วยโรคฉวยโอกาส ดังนั้นการรักษาด้วยยาต้านฯ จึงเป็นวิธีการหนึ่งที่จะทำให้เชื้อเอชไอวีในร่างกายลดลงและมีผลทำให้ระดับซีดี 4 สูงขึ้น
ข้อมูลเรื่องยาต้าน
ยาต้านที่ได้รับการรับรองในการรักษาผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่มีในประเทศไทยปัจจุบันมีอยู่ 3 กลุ่มคือ
1.3TC, d4T, AZT, ddi
2.NVP, EFV
3.RTV, SQV, IDV,NFV
*การรักษาด้วยยาต้านที่ได้ผลดีต้องใช้ยาร่วมกันอย่างน้อย 3 ชนิดจาก 2 กลุ่มเช่น ยาต้าน 2 ตัวจากกลุ่ม ที่ 1 + ยาอีก 1 ตัวจากกลุ่มที่ 1 หรือ 2
*ผู้รับการรักษาต้องกินยาให้ถูกต้อง ตรงเวลาอย่างต่อเนื่องและสม่ำเสมอ
เอดส์รักษาได้ เชื้อเอชไอวีควบคุมได้
เพราะคำว่าเอดส์หมายถึงโรคหรือกลุ่มอาการที่เกิดขึ้นเนื่องจากภูมิคุ้มกันบกพร่อง ซึ่งโรคเหล่านี้ (โรคฉวยโอกาส) สามารถป้องกันได้และในปัจจุบันยังมียาต้านไวรัสที่สามารถทำให้ผู้ป่วยเอดส์มีระดับภูมิคุ้มกันที่สูงขึ้นจนพ้นภาวะภูมิบกพร่อง ไม่ป่วยด้วยโรคฉวยโอกาส เปลี่ยนผู้ป่วยเอดส์มาเป็นผู้ติดเชื้อ ดังนั้นเอดส์จึงเป็นโรคที่รักษาได้
ปัจจัยที่ทำให้ป่วยช้าหรือเร็ว
1.ภูมิคุ้มกันพื้นฐานแต่ละคนต่างกัน เป็นลักษณะทางพันธุกรรมของแต่ละคน
2.ปริมาณและความรุนแรงของเชื้อเอชไอวี ตั้งแต่เชื้อครั้งแรกและการรับเชื้อในระหว่างที่มีเชื้ออยู่แล้ว การแก้ไขคือการไม่รับเชื้อเพิ่มและรักษาด้วยยาต้านไวรัสเอชไอวี
3.การป้องกันและรักษาโรคฉวยโอกาส เนื่องจากในระหว่างที่มีการป่วยด้วยโรคฉวยโอกาส โดยเฉพาะโรคที่มีความรุนแรง จะเป็นช่วงที่มีการเพิ่มจำนวนของเชื้อเอชไอวี อย่างรวดเร็วซึ่งเป็นปัจจัยที่ทำให้ซีดี 4 ลดลง การแก้ไขคือต้องได้รับการป้องกันและรักษาโรคฉวยโอกาสตามมาตรฐานอย่างเหมาะสม การดูแลสุขภาพกายและใจ การแก้ไขคือ งดหรือลดพฤติกรรมที่มีผลต่อสุขภาพเช่น สูบจัด ดื่มหนัก อดนอน อดอาหารเป็นต้น